مقدمه تایر رکن اساسی در ناوگان حمل و نقل هر جامعه ای محسوب میشود و حیات اقتصادی جوامع بشری بدون تاثیر قابل تصور نیست. صنعت تایر یک صنعت واسط بین صنایع پتروشیمی و خودرو میباشد. وجود دو صنعت مذکور به صورت نسبتا فعال در کشور، توجیه مناسبی برای فعالیت صنعت تایر است. وجود کشورهای تازه استقلال یافته و کشورهای آفریقایی، از دیگر دلایل اهمیت استراتژیک این صنعت است. توجه به مشکل بیکاری و شاغل بودن 15000 نفر در این صنعت یکی دیگر از ابعاد اهمیت این صنعت را نشان میدهد. انواع تایر و فرآیند تولید تایر تایرها از لحاظ ساختار اساسا به دو نوع اصلی تقسیم می شوند: تایرهای بایاس: در این دسته از تایر ها امتداد نخهای لایه با خط مرکزی تایر زاویه مورب می سازد و قرار گیری لایه ها روی یکدیگر به صورت ضربدری می باشد. جنس نخ لایه ها از نایلون است و در بدنه تایر بجز در ناحیه طوقه ها از سیم فولادی استفاده نمی شود. تایر های رادیال: در تایر رادیال امتداد نخ های لایه باخط مرکزی تایر زاویه ای در حدود 31 درجه می سازد و به عبارت دیگر امتداد نخ ها در جهت شعاعی قرار گرفته است. جنس نخ لایه ها عموما از ریون یا پلی استر است در تایر های رادیال به منظور ایجاد پایداری حرکتی از لایه هایی به عرض عاج و زاویه مورب نسبت به خط مرکزی تایر با نام کمربند یا بلت استفاده می شود. الیاف مصرفی در کمربند از جنس نخ یا سیم فولادی است. در صورتی که کمربند نخی باشد تایر را رادیال نخی و در صورتی که سیمی باشد تایر را رادیال سیمی (استیل بلت) می نامند. صنعت تایر در جهان: پیشبینی میانگین رشد صنعت تایر طی سالهای 2016 تا2021 در حدود 3 تا 4 درصد خواهد بود که دلیل عمده آن نیز رشد توسعه صنعت خودرو در جهان می باشد. توضیح اینکه با توجه به تثبیت قیمت نفت و رشد اقتصاد جهانی، با رشد تولید خودروی سواری در جهان، فروش تایر نیز افزایش خواهد یافت؛ این در حالی است که در چنین شرایطی کشور چین به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تایر در جهان در وضعیت بحرانی به سر می برد و بزرگترین کاهش رشد صادرات، فروش و سود خود را در سی سال اخیر تجربه کرده است. اینفوگرافی ترکیب تقاضا در این صنعت در شماتیک زیر مشاهده می شود. وضعیت عرضه و تقاضا در ایران: کارخانجات داخلی در هر دو حوزه تولید لاستیک بایاس و لاستیک رادیال فعال هستند و تقریباً بخشی از ظرفیت تولید بیشتر کارخانجات به تولید لاستیک رادیال که امروزه تقاضای بیشتری در بازار دارد اختصاص یافته است؛ البته دو سه شرکت هم تمام تولیدات خود را به لاستیک های رادیال اختصاص داده اند. در مجموع، در حال حاضر 9 شرکت مطرح در صنعت تولید تایر و تیوپ، با اشتغال مستقیم قریب به 6۱هزار نفر، مشغول به فعالیت هستند و 230 هزار تن از 360 هزار تن نیاز واقعی کشور را در این حوزه تأمین می کنند و مابقی از طریق واردات تأمین می شود. طبق تاکید وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت دوازدهم، قرار است تا افق 1404 تولید لاستیک کشور به 700 هزار تن در سال افزایش یابد، آمار تولید واقعی لاستیک 9 کارخانه سازنده حدود 223 هزار تن در سال برآورد می شود. تعداد خودروهای سواری تولید شده در ایران طی سال 97 طبق آمار رسمی 883900 دستگاه و مجموع خودروهای تولید شده 971780 دستگاه بوده است. با توجه به وزن تقریبی هر تایر سواری 8 کیلوگرم باید گفت که مجموع تقاضای خودروهای صفر تولید شده در ایران تقریبا 40 هزار تن است لذا بخش اعظم تقاضای تایر توسط خودروهای مستعمل ایجاد می شود. با فرض20 میلیون وسیله نقلیه مستعمل و تعویض تایر هر 2 سال می توان انتظار داشت که بالغ بر 320 هزار تن تقاضای سالانه ازین ناحیه وجود داشته باشد بنابراین صنعت تایر کشور باید بتواند بازار داخلی کشور را حفظ کند تا ازین طریق تمام عرضه خود را در بازار جذب کند. نکته اینجاست که میزان واردات تایر از یک طرف به دلیل تکنولوژی اجتناب ناپذیر است و از طرف دیگر مازاد واردات در تایرهایی که تکنولوژی آنها موجود است منجر به آسیب جدی به صنعت و رقابت منفی می شود. گروه صنعتی بارز در حال حاضر بارز با هدف خلق ارزش بیشتر در زنجیره تامین اقدام به خرید سهام، مشارکت و راه اندازی کارخانجات مختلفی نموده است. فهرست این کارخانجات به شرح زیر میباشد. مهمترین شرکت زیر مجموعه بارز، مجموعه بارز کردستان است که در سال 1396 تولید خود را شروع کرده و هنوز به ظرفیت کامل خود نرسیده است. انتظار می رود در سال مالی منتهی به آذر 99 به ظرفیت کامل دست یابد. مالکیت مستقیم 90 درصدی و مالکیت غیر مستقیم 100 درصد بارز کردستان از آن بارز است. گروه صنعتی بارز در سال 1363 به عنوان اولین کارخانهی تایرسازی کشور افتتاح شد. پس از طراحی و شروع ساخت شرکت بارز، اولین قرارداد انتقال دانش فنی با شرکت لاستیک دنا (بریجستون ایران سابق) به امضا رسید. رفته رفته این شرکت اقدام به جذب تکنولوژی TRI روسیه و مارانگونی ایتالیا برای تولید تایرهای رادیال سواری نمود. در سال های اخیر این گروه در قالب قراردادی 10 ساله اقدام به اخذ و پیاده سازی تکنولوژی کنتیننتال آلمان به منظور تولید انواع تایرهای رادیال نمود. در حال حاضر تمامی محصولات گروه صنعتی بارز با تکنولوژی کنتیننتال آلمان طراحی و تولید شده و روانه بازار می گردند. گروه صنعتی بارز (با نام قبلی مجتمع صنایع لاستیک کرمان) در فروردین ماه 1372 افتتاح و نام تجاری "بارز" را برای محصولات خود برگزید. اولین فعالیت تجاری گروه صنعتی بارز در سال 1373 آغاز گردید. ظرفیت اولیه ی سالانه بارز برابر با 25 هزار تن انواع تایر، تیوب و نوار وسایط نقلیه ی سبک و سنگین و همچنین تایرهای کشاورزی بود. دو سال پس از شروع تولید این ظرفیت محقق گردید. تایرهای تولیدی این گروه صنعتی بارز با نام تجاری "بارز" وارد بازار شده و دیری نپایید که بارز مورد استقبال مصرف کنندگان ایرانی، به ویژه در بخش حمل و نقل سنگین قرار گرفت. سهم گروه صنعتی بارز در تولید محصولات کشاورزی نیز رفته رفته افزایش یافت تا جایی که پس از 5 سال از مرز 50 هزار حلقه در سال عبور کرد. در حال حاضر گروه صنعتی بارز با تولید بیش از 100 هزار حلقه انواع تایرهای کشاورزی(تراکتوری) نزدیک به 70% از سهم بازار تایر کشاورزی ایران را در اختیار دارد. این شرکت با تولید کنندگان تجهیزات کشاورزی ایران از جمله تراکتورسازی تبریز همکاری تنگاتنگی را پی ریزی نموده و قصد دارد تا نیاز این شرکت رو به رشد را در تأمین انواع تایر کشاورزی به صورت کامل و بلند مدت برآورده سازد. راهبرد دیگر بارز، همکاری استراتژیک با دیگر خودرو سازان ایران از جمله ایران خودرو و سایپا (دو شرکت بزرگ تولید کننده ی خودروی سواری در ایران) بوده است. لذا در همین راستا گروه صنعتی بارز اقدام به احداث دو کارخانه تولید تایرهای رادیال سواری به ظرفیت 5 میلیون حلقه در سال انواع تایرهای سواری رادیال(Tubeless) نموده که هم اکنون سهم قابل ملاحظه ای در تأمین نیاز این دو خودرو ساز و سایر تولید کنندگان خودروی سواری در ایران دارد. هدف بعدی این گروه صنعتی، افزایش ظرفیت تولید تایرهای رادیال سواری به 10 میلیون حلقه در سال می باشد. با تاسیس کارخانه بارز کردستان در سال 1392 و اجرای پروژه های توسعه ظرفیت در بارز کرمان این گروه شروع به حرکت به سمت این هدف نموده است. این شرکت در حال حاضر دوره زمانی 5 سال آینده را به عنوان دوره صادرات برگزیده و برنامه های توسعه مختلفی را برای توسعه شبکه توزیع خود در بازارهای هدف صادراتی دنبال می نماید . برخی از مهمترین اهداف گروه صنعتی بارز عبارت است از: رساندن تولید به 10 میلیون حلقه رساندن سهم بازار داخلی تایر تعویضی(R.P) به 40درصد رساندن میزان صادرات به 100 میلیون دلار کسب 35درصد سهم بازار تایر تجهیزی(O.E) رده بندي گروه محصولات توليدي گروه صنعتي بارز به ترتيب عبارتند از : 1 -تاير سواري راديال 2 -تاير باري راديال 3 -تاير كشاورزي باياس 4 -تاير خاكي رو باياس 5 -تاير وانتي و باري باياس 6 -تيوب و نوار. گروه صنعتي بارز از طريق نمايندگان و عاملين فروش خود و شركت سامان بارز ، خودروسازان و شركتها و سازمانها، عمدتا با مشتري نهايي داخلي در ارتباط است و از اين طريق محصولات خود را به فروش ميرساند. سرمایه و سهامداران سرمایه شرکت 2526500 میلیون ریال است و ترکیب سهامداران شرکت بصورت زیر است. کنترل مدیریتی سهم از آن تاپیکو است. مفروضات تحلیل مفروضات کلی تحلیل در شکل زیر ارائه شده است. بر اساس مفروضات افزایش تولید برای سال آتی 10 % و سال 1400 5% نسبت به تایر رادیال در نظر گرفته است. از آنجایی که نهاده های تولیدی صنعت تایر عموما دلاری می باشد و امسال رشد قابل توجهی داشته است، فرض شده برای سال آینده 40 درصد افزایش نرخ و برای سال 1400 متناسب با دلار 25 درصد افزایش داشته باشد. این افزایش نرخ در اوایل هر سال توسط سازمان حمایت ابلاغ می شود. درآمد عملیاتی بهای تمام شده ترکیب بهای تمام شده شرکت شامل 82 درصد ماده اولیه، 4 درصد دستمزد مستقیم تولید و 15 درصد سربار است. کائوچوی طبیعی شرکت که از واردات شرکت های جنوب شرقی آسیا انجام میشود، مشمول دریافت ارز دولتی است. با توجه به تحریم ها هزینه تامین این ماده بشدت بالا رفته است و هزینه حمل و نقل و انتقال پول افزایش یافته است. به همین دلیل نرخ دلاری کائوچوی طبیعی با ضریب تصحیحی برآورد شد. از آنجایی که مشکلاتی برای تامین کائوچوی طبیعی وارداتی انجام شده است، شرکت مقداری کائوچوی طبیعی از داخل تامین کرده است. بیدوایر و استیل کورد نیز ماده اولیه وارداتی دیگر است که با ارز دولتی تامین می شود. کائوچوی مصنوعی، نخ تایر، دوده و سایر نیز با استفاده از ارز نیمایی در نظر گرفته شده است. دوده تابع نفت و استیل کورد تابعی از نرخ جهانی فولاد در نظر کرفته شده است. صورت سود و زیان حاشیه سود شرکت در سال های اخیر روند کاهشی داشته است، در مورد پیش بینی سود سالهای بعد با توجه به افزایش نرخ در نظر گرفته شده در مفروضات این حاشیه سود به صورت معقول در حد سالهای اخیر خواهد بود. در هزینه های ادرای عمومی و فروش، هزینه ها با توجه به نرخ رشد حقوق و دستمزد و تورم رشد داده شد. مهمترین فاکتور در سایر درآمدها (هزینه ها) ی عملیاتی زیان تسعیر ارز شناسایی شده است. در ارتباط با بدهی های شرکت به مبلغ معادل ۱۴.۱۴۲.۷۴۵ یورو ناشی از خرید مواد اولیه در سال ۱۳۹۶ و ماقبل آن به تامین کنندگان مواد اولیه، علیرغم پیگیری ها و مکاتبات متعدد با وزارت صنعت و معدن و تجارت و بانک مرکزی جهت تخصیص ارز دولتی، متاسفانه نتیجه مثبتی در پی نداشته و ناگزیر شرکت در پایان سال ۱۳۹۷ به جهت رعایت استانداردهای حسابداری اقدام به شناسایی تسعیر ارز با نرخ ارز در دسترس (سامانه نیما) با نرخ ۹۰.۰۷۷ ریال نمود و در ادامه نیز در تاریخ ۱۳۹۸/۰۶/۳۱ با نرخ مورد معامله (سامانه نیما) ۱۰۸.۹۰۰ ریال نسبت به شناسایی زیان تسعیر ارز به مبلغ ۳۰۴.۷۹۳ میلیون ریال نمود. در دوره سه ماهه سوم سال ۱۳۹۸ باتوجه به عدم نتیجه گیری از مکاتبات متعدد با بانک مرکزی و وزارت صنعت و معدن ، به جهت جلوگیری از تحمیل زیان تسعیر ارز به شرکت، نسبت به تفاهم با طلبکاران عمده اقدام و پس از تبدیل بدهی ارزی به ریالی با نرخ نیماو توافقی، نسبت به تقسیط ۳ ماهه آن اقدام گردید و مانده بدهی ارزی سال های قبل به تامین کنندگان مواد اولیه به مبلغ ۴.۱۰۸.۶۴۰ دلار کاهش یافت. از این محل زیان 225 میلیارد ریالی (با یورو 14500 تومان) به شرکت وارد خواهد شد که در این آیتم در نظر گرفته شد. برای سال های آتی فرض شده است این بدهی ارزی تسویه شود. در بخش هزینه های مالی عمده تسهیلات شرکت ارزی می باشد و تغییر نرخ ارز هزینه مالی بزرگتری را به شرکت وارد خواهد کرد. عمده سرفصل سایر درآمدها (هزینه ها) ی غیر عملیاتی شرکت سود سپرده بانکی و درآمد ناشی از سرمایه گذاری است. بارز از محل درآمد محقق شده بارز کردستان، سامان بارز، لاستیک سیرجان و ترابر کرمان سود شناسایی می کند که عمده آن مربوط به بارز کردستان است. سال مالی بارز کردستان منتهی به 30 آذر است و در سال گذشته 317 میلیارد ریال و در شش ماهه 223 میلیارد ریال سود خالص شناسایی کرده است. این در حالی است که در سال گذشته 20000 تن و در شش ماهه 13 هزار تن محصول تولید کرده است. پیش بینی می شود در پایان سال مالی (منتهی به 30 آذر 98) 25000 تن تایر رادیال تولید کرده باشد و در سال آینده به ظرفیت 35 هزار تن دست یابد. نرخ موثر مالیات برای سال های آتی 20 درصد در نظر گرفته شد. سود بدست آمده سود تلفیقی شرکت نیست. نتیجه گیری ابهام در سود بارز کردستان و وجود بدهی های هنگفت ارزی در شرکت اصلی و فرعی باعث شده تا برآورد سود با مفروضاتی همراه باشد. اما آنچه قویا اتفاق خواهد افتاد افزایش نرخی است که سازمان حمایت در ابتدای سال جاری برای محصولات شرکت اعمال خواهد کرد. مقدار این افزایش نرخ می تواند اهرم سودآوری خوبی برای شرکت باشد. نکته دیگر دلار 4200 تومانی است که دولت جهت واردات کائوچوی طبیعی و استیل کورد به تایرسازان اختصاص داده است. طبق مصاحبه های قبلی انجام شده و بودجه سال 99، دولت اذعان کرده است این دلار برای سال آتی نیز به شرکت های تایرساز تعلق خواهد گرفت، اما زمزمه هایی از افزایش نرخ دلار دولتی به بالای 7 هزار تومان هم وجود دارد. نکته مهم دیگری که در مورد صنعت لاستیک حائز اهمیت است کنترل واردات تایر به کشور است که باعث افزایش فروش مقداری محصولات شرکت خواهد شد. از این رو و با جمیع جهات و انتظارات افزایش سود، به نظر می رسد پکرمان توانایی رشد تا قیمت های بالاتر از 2000 تومان را هم داشته باشد. از نظر تکنیکالی روند آتی سهم نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
سهام سازان
